Het trauma van Jutphaas net na de bevrijding

Op 7 mei 1945 was Nederland al twee dagen bevrijd van de Duitse bezetter, maar overal waren nog Duitse soldaten aanwezig. Ook in Jutphaas bivakkeerden naast de normale bezetting troepen die op de terugtocht waren. Op de ochtend van 7 mei was de sfeer explosief. Er vonden schermutselingen plaats tussen nog in Jutphaas verblijvende Duitse soldaten en leden van het plaatselijk verzet. Twee leden van het verzet en drie burgers vonden de dood. Voor hen bleek de bevrijding van korte duur ...

 

Op 7 mei heerst in heel Nederland nog chaos. Het is niet duidelijk wie het voor het zeggen heeft. Ook Jutphaas is ‘stuurloos’. In deze ‘anarchie’ posteert zich een Duitse officier met zijn motorfiets midden op het kruispunt bij het Sluisje. Hij roept dat de Nederlanders het kruispunt moeten ontruimen. Is hij gefrustreerd over de nederlaag? Of is hij dronken? De Nederlandse commandant kan hem niet ertoe bewegen van de straat af te komen. Ook de andere Duitsers hebben geen invloed op hem.

 

Wat daarna gebeurde is niet duidelijk’, zegt Daalhuizen. Hij heeft onderzoek gedaan naar het drama van 7 mei. Daalhuizen is op zoek gegaan naar ooggetuigen en is Duitse archieven ingedoken. Toch heeft hij nooit kunnen vaststellen welke van de twee versies klopt. Volgens de ene versie zou de commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten het bevel hebben gegeven te schieten. ‘Maar er is ook een andere versie. Volgens deze versie zou de Duitser zijn gevallen met zijn motorfiets’, vertelt Daalhuizen. ‘Hierop heeft hij met zijn revolver gedreigd.’ Rond kwart voor twaalf die ochtend is de maat vol voor de Nederlanders. De Binnenlandse Strijdkrachten schieten de Duitser neer. Daalhuizen: ‘Toen brak de hel los.’

 

De Duitsers willen koste wat het kost wraak nemen. Een aantal Jutphanezen wordt bijeengedreven op het schoolplein van de School met den Bijbel. De Binnenlandse Strijdkrachten vluchten het gemeentehuis in of verbergen zich in huizen langs de Herenstraat. De Duitsers achtervolgen ze en openen het vuur op hen. Hierbij wordt één van de gebeeldhouwde leeuwtjes die voor het gemeentehuis staan, geraakt. De achtervolgers schieten op alles. In het pand Herenstraat 9 doorzeven ze een kast met hun kogels. Verzetsman Theo Hanselaar, die zich daar verborgen had, sterft. Met hem vinden die dag vier anderen de dood. Een Canadese eenheid arriveert. De soldaten ontwapenen de Duitsers. De vrede keert weer terug in het dorp. Maar Jutphaas ‘blijft hierna met een trauma rondlopen’. Daalhuizen: ‘Het dorp sloeg dicht. Tot op heden willen weinig bewoners iets over de toedracht van het drama vertellen

 

Dit verhaal maakt onderdeel uit van de verhalenbundel Relaas Jutphaas en is gepubliceerd op het platform De Tweede Verdieping.

 

Bron en meer informatie 

Bibliotheek De Tweede Verdieping

UtrechtAltijd

 

Tip ...

Nieuwegeinse auteur Renée Blom bericht ook over de Tweede Wereldoorlog in Nieuwegein. Kijk eens naar ...
* Haar bericht over dit onderwerp op haar Nieuwegeinse "kaart".* Informatie over haar 2 boeken over "Twee dorpen in Oorlogstijd" die we op onze Facebookpagina hebben gezet. Zie in dit verband ook haar aparte Facebookpagina.

Kijk hier voor de exacte locatie.